Verhef je hart - Paus Franciscus over de eucharistie 1

Voor een geloofscursus lees ik het boek Verhef je hart, naar een serie catecheses die paus Franciscus tussen 8 november 2017 en 4 april 2018 gegeven heeft.

Het heeft een mooie voorkant. De taal is duidelijk en doet mij geloven dat ik een hoop zal leren door het te lezen. Ik loop wel warm voor dit boek.

Bij het doorbladeren valt op dat na elk hoofdstuk enkele vragen worden gesteld, waardoor het goed gebruikt kan worden in een groep.

In de kantlijn worden moeilijke begrippen uitgelegd.

Tussen de tekst staan gekleurde blokken met achtergrondinformatie. Het eerste blok in hoofdstuk 1 gaat bijvoorbeeld over het Tweede Vaticaanse concilie dat tussen 1962 en 1965 gehouden is. Dat vind ik leuk want het sluit aan bij de biografieën van paus Benedictus XVI en paus Johannes XXIII die ik net gelezen heb.

Paus Johannes XXIII is het concilie begonnen. Hij kon het helaas niet afmaken want hij overleed nog voordat het eerste artikel van de uit het concilie voortkomende constitutie, Sacrosanctum Concilium (SC), geschreven was.

Paus Benedictus XVI was als professor bij het concilie aanwezig. Hij bewerkte de aantekeningen van een kardinaal. Hij was zelf toen nog geen bisschop.

Doel van dit boek

Het groeien in kennis van de grote gave die God ons in de eucharistie heeft geschonken. (blz. 10)

Het [Tweede Vaticaans] concilie wou de liturgie dichter bij de mensen brengen, maar ook de mensen dichter bij de liturgie. Dit is nog steeds een werk in uitvoering en de catecheses van de paus willen hiertoe bijdragen. (blz. 10)

Ik heb goede hoop dat paus Franciscus de partijen dichter bij elkaar kan brengen. Precies dat was ook het doel van het Tweede Vaticaanse Concilie.

Sacrosanctum Concilium

Ik bekijk de constitutie die uit het concilie voortkwam, want die kende ik nog niet. Ik zie dat er in het eerste artikel al veelvuldig naar de Catechismus van de Katholieke Kerk (CKK) verwezen wordt. Ik besluit deze er bij te pakken. Ik wil een beeld krijgen van hoe het boek Verhef je hart, de constitutie Sacrosanctum Concilium en de CKK op elkaar voortborduren.

Deels onveranderlijk, deels veranderlijk

In artikel 3 van SC lees ik:

Want de liturgie bestaat uit een onveranderlijk gedeelte, dat nl. van Godswege is ingesteld, en uit gedeelten, die aan veranderingen onderhevig zijn, en die in de loop van de tijden kunnen of zelfs moeten gewijzigd worden (...).

Dit is belangrijk om in het achterhoofd te houden. Het kan de personen die graag alles veranderd zien en degenen die juist alles hetzelfde willen houden, bij elkaar brengen.

Iedereen is liturg

Even verderop lees ik:

Ook de acolieten, de lezer, commentatoren en de leden van de schola cantorum oefenen een echt liturgische bediening uit. Daarom moeten zij hun functie vervullen met de oprechte vroomheid en de stiptheid, die zulk een belangrijke bediening betaamt en die het volk Gods terecht van hen eist.

Dat slaat dus ook op mij als ik in de mis meezing :-). In de catechismus staat hierover:

In de viering van de sacramenten is dus de hele gemeenschap 'liturg', ieder naar zijn eigen functie, maar in 'de eenheid van de Geest' die in ieder mens werkzaam is. (CKK 1144)

Bij de herziening van de liturgische boeken met men er goed op letten, dat in de rubrieken ook aangegeven wordt, wat het aandeel is van de gelovigen. (31 SC)