Doorgaan naar hoofdcontent

Theologie van het Lichaam - Virtuele Conferentie 10 - Damon Owens en Katrina Zeno

9553943_1588281815BRPTOB_VC_main_promo_i

Damon Owens - WTH is TvL? Gratis bier, en andere essentiële diensten

  • Executief directeur van Joyful Ever After.
  • Voormalig executief directeur van het TvL instituut.

Wat is de TvL?

Paus Johannes Paulus II deed iets dat nog geen paus vóór hem gedaan had. Vanaf september 1979 tot november 1984 gebruikte hij de woensdagaudiënties als planmatige manier van lesgeven, 129 lessen. Hij had eigenlijk een manuscript dat klaar was voor publicatie, maar toen werd hij in 1978 tot paus verkozen en in die tijd was het niet gebruikelijk dat een paus een boek schreef. Daarom brak hij het op in een serie lezingen. De oorspronkelijke werktitel was: menselijke liefde in het goddelijke plan. En een andere titel: man en vrouw schiep hij hen. De term theologie van het lichaam komt uit zijn werk zelf, hij gebruikte hem wel meer dan 50 keer.

Tweede Vaticaanse concilie

De TvL kan niet los gezien worden van het Tweede Vaticaanse concilie. Het Tweede Vaticaanse Concilie probeert de vraag te beantwoorden hoe kerk te zijn in de moderne tijd.

Totale visie van de mens

Toen Karol Woytyla in 1974 aan dit manuscript begon, was dat een antwoord Humanae Vitae, het document dat aan het eind van dat concilie gepubliceerd werd op 25 juli 1968. De meesten kennen dat als het document over anticonceptie. Maar toen Paus Paulus VI de leer van de kerk over het kwaad van anticonceptie verdedigde, refereerde hij aan een totale visie van de mens, die verder niet werd uitgelegd. Juist dat begon JPII te beantwoorden in wat later de TvL zou worden. In veel opzichten bouwde hij ook voort op het boek dat hij in 1960 publiceerde toen hij bisschop was: Liefde en verantwoordelijkheid.

De jaren '60 en '70: mensen waren tegen iedere vorm van autoriteit, de regering, de kerk. 'Er is geen autoriteit dan ikzelf'. Dit is gebaseerd op een bepaald mensbeeld, een antropologie. Anthro- is mens, logos is betekenis, de betekenis van de mens. De manier waarop wij de mens zien, is bepalend voor een hoop vragen waaronder moraliteit.

De TvL komt dus in antwoord op de cultuur van die tijd, en het is bedoeld zodat wij de Bijbel en de liturgie op een nieuwe manier kunnen begrijpen en zo vragen over onszelf, ons lichaam en onze seksualiteit op een nieuwe manier kunnen beantwoorden.

Antropologie vanuit de woorden van Christus:

Het begin (Matteus 19:4) Genesis 1,2, de schepping. Originele eenzaamheid, originele eenheid, originele naaktheid.
Het hart (Matteus 5:27) De bergrede over overspel/lust. De echte zonde is wat in het hart is. Door ons hart te heroriënteren zullen onze acties volgen en komt er weer eenheid.
De opstanding (Matteus 22:30) Sadduceeërs stelden vragen over een vrouw die zevenmaal getrouwd was geweest, over met wie zij in de hemel zou zijn. Zij begrepen dus niets van het huwelijk of de hemel. Ons man/vrouw zijn is niet te scheiden van wie we zijn. Het is een teken dat we tot communie geroepen zijn. Die sponsale betekenis van het lichaam krijgt een nieuwe dimensie bij de opstanding, in de hemel. De eenwording met Christus is nu de betekenis van de sponsale betekenis van het lichaam. 

De antropologie toegepast op roeping en ethiek:

De dimensie van het verbond en de genade
De dimensie van het teken
Hij heeft de wet van het leven gegeven als hun erfenis

Identiteit en roeping zijn vaak de voorwaarde om de morele wet te kunnen begrijpen. En niet alleen om het goede te doen en het kwade na te laten, maar om tot bloei te komen. Jezus zegt in Johannes 15:11:
Dit alles heb ik jullie gezegd om jullie deelgenoot te maken van mijn eigen vreugde, en zo jullie vreugde volkomen te maken.

Een voorbeeld van hoe JPII schrijft:

Het lichaam en dat alleen is in staat om zichtbaar te maken wat onzichtbaar is: het geestelijke en het goddelijke. Het is gemaakt om het in de eeuwigheid verborgen mysterie van God over te dragen in de zichtbare realiteit van de wereld, en er derhalve een teken van te zijn. (TvL 19.4)
Het feit dat de theologie ook het lichaam bevat moet niemand verbazen of verrassen, die zich bewust is van het mysterie en de realiteit van de Incarnatie. Door het feit dat het Woord van God vlees geworden is kwam het lichaam via de hoofdingang in de theologie, dat wil zeggen in de wetenschap waarvan het onderwerp het goddelijke is. (TvL 23.4)

Maar waarom kan dit je schelen?

Dit is geen nieuwe leer, maar een heroriëntatie. We gaan onszelf als zonen en dochters van God zien. We leren de rol van het lichaam verheffen in de heilsgeschiedenis. Sommigen hebben van het lichaam een idool gemaakt. Er zit wel een hiërarchie in lichaam en ziel maar toch is het samen een eenheid. We hebben geen lichaam, we zijn een lichaam. We hebben geen ziel, we zijn een ziel. De Christologische antropologie, het begrijpen van Jezus Christus als openbaring van de mens, heeft het lichaam verheft. 

Katrina Zeno - Menselijke blijdschap en de vier heilige communies

Ik ben medeoprichter van TvL voor iedereen en ik geef al ruim 23 jaar lezingen en lessen over de TvL. De TvL heeft mijn leven getransformeerd en geheeld en dat wil ik met jullie delen.

Hoe kregen we het idee dat mensen zijn gemaakt voor vreugde?

Het begon bij Aristoteles. Hij schreef 2400 jaar geleden dat geluk de betekenis en de bedoeling is van het menselijk bestaan. Hij bedoelde met geluk niet alleen een gevoel maar een toestand van perfectie, waarin de volheid wordt bereikt waarvoor iets gemaakt is. 

Levende wezens hebben de mogelijkheid om zich te bewegen van:
Potentieel --> actualisatie --> zelf-actualisatie
Als mensen dat laatste stadium bereiken zijn ze blij. Een eikel bereikt dat door een eikenboom te worden.

Incarnatie

Hoe ziet dat eruit bij mensen? Het antwoord ligt in de incarnatie.
In de Incarnatie brengt de Goddelijke Natuur de menselijke natuur naar de volheid waarvoor het altijd al geschapen was.
Wat is de relatie tussen goddelijkheid en menselijkheid?
  1. Slokte de goddelijkheid de menselijkheid op zodat de menselijke natuur opgenomen was in de goddelijke natuur en verdween?
  2. Vocht de Goddelijke met de menselijke natuur om hem te domineren?
  3. Werkten de Goddelijke en de menselijke natuur samen in een soort half God half mens 50/50 mengsel?
  4. Verenigde de Goddelijke met de menselijke natuur zodat er een perfecte eenheid van de twee was, een perfecte unie in communie?
Het is nummer 4. Als je vraagt waren God en mens in de incarnatie één of twee dan is het antwoord, beide. Het is een bruiloft tussen Goddelijkheid en menselijkheid.
'Daarom zal een man zijn vader en moeder verlaten en zich hechten aan zijn vrouw, en die twee zullen één zijn.' Dit geheim is groot. Ikzelf betrek het op Christus en de kerk. (Efeziers 5: 31-32)
En jij bent de kerk. Ik beweer dus dat geluk ligt in een één-vlees-communie met de levengevende God. Dit ervaren we op aarde al in de eucharistie.

Eucharistie

Wij geloven niet dat de eucharistie slechts een symbool is, maar echt lichaam, bloed, ziel en goddelijkheid van Jezus Christus. Als je de eucharistie ontvangt, word je één lichaam, één vlees met God. Door die heilige vereniging en communie vervul je waar je menselijke natuur altijd al voor gemaakt was. 

St. JPII zegt in zijn encycliek over de Eucharistie, Ecclesia de Eucharistia:
De Eucharistie is een streven naar een doel, een voorproefje van de vreugde die door Christus beloofd wordt; het is in zekere zin een anticipatie van de hemel. In de Eucharistie ontvangen we de belofte van de opstanding van ons lichaam. (18)

Verheerlijkt lichaam

Waarom heb je een lichaam nodig en kan je niet alleen als ziel naar de hemel gaan? Zodat je in perfecte eenheid en Heilige Communie met het verrezen lichaam van Christus in jou verrezen lichaam kunt zijn voor de eeuwigheid. 

Is er nog een één-vlees-éénwording op aarde die ook levengevend is?

Het huwelijk

Wij moeten beseffen dat het huwelijk en seks niet slechts menselijke realiteiten zijn. Het zijn sacramentele realiteiten. Een sacrament is een zichtbaar teken van een onzichtbare realiteit.

De heilige drie-eenheid

De vader stroomt over in liefde voor de zoon. De zoon stroomt over in liefde voor de vader. De heilige geest stoomt over als de vrucht van hun zelfgevende liefde.

Zo gaat dat ook bij man en vrouw. De man stroomt over in liefde voor de vrouw. De vrouw stroomt over in liefde voor de man. Hun totale zelfgave stroomt over met levengevende liefde. 

De vier heilige communies

De incarnatie, de eucharistie, onze verheerlijkte lichamen in de hemel en het huwelijk met de totale zelfgave. Daarvoor zijn we gemaakt: een één-vlees heilige unie en communie met God zowel op aarde in de eucharistie als voor de eeuwigheid. Dat brengt ons geluk, soms in vriendschap, soms in het celibaat, en soms in het huwelijk. Dit zou ons heel blij moeten maken.

Vraag om te reflecteren:
Hoe kun je de één-vlees unie en communie met God in je lichaam hier en nu verwelkomen?

Als je single bent:
Hoe kan deze lezing je helpen de definitie van diepe en authentieke menselijke vreugde te herdefiniëren?

Als je getrouwd bent
Hoe kan deze lezing bijdragen aan genezing en heelheid van het seksuele één-vlees verbond in je huwelijk?


Originele titels:
  1. WTH is TOB? Free Beer, and Other Essential Services
  2. Human happiness and the four holy communions 

Reacties